Hoe ontstaat blaasvorming en hoe kan je dat voorkomen?

Wat is blaasvorming?

Na het schilderen moet het vochtgehalte in de ondergrond laag blijven om blaasvorming te voorkomen. Als het niveau stijgt door binnendringend water, doorsijpelend vocht, optrekkend vocht of schade aan de verflaag, zal er waarschijnlijk blaasvorming optreden. Wanneer een nieuwe verflaag wordt aangebracht, sluit deze het oppervlak effectief af, waardoor de overdracht van lucht en vochtdamp door de verflaag wordt voorkomen. Naarmate verflagen verouderen, worden ze brozer en ontstaan er haarscheurtjes omdat ze minder goed bestand zijn tegen de natuurlijke uitzettings- en krimpkrachten. De oudste verflaag, meestal de primer, hecht dan niet meer aan de ondergrond. Wanneer blaasvorming optreedt, gebeurt dit dus vaak op het grensvlak van de primer en de ondergrond, waar de blaasjes ontstaan omdat vocht of damp niet vrij kunnen ontsnappen. Blaasvorming komt vaak voor bij buitenhout dat naar het noorden of westen gericht is. De blaasjes verschijnen wanneer het geverfde oppervlak door de zon wordt verwarmd. Wanneer de temperaturen 's avonds afkoelen, is het mogelijk dat de blaasjes volledig krimpen of in omvang en/of frequentie afnemen, en de volgende dag weer verschijnen.

Hoe ontstaat het?

Blaasvorming kan verschillende oorzaken hebben:

• Vocht in de ondergrond als het vochtgehalte in hout hoger dan 15% is.
• Verouderde verflagen worden in de voorbereiding niet of onvoldoende verwijderd.
• Donkere kleuren die veel warmte absorberen en over lichte kleuren worden aangebracht, dwingen de vocht/luchtdamp sneller naar het oppervlak.
• Warmte zorgt ervoor dat het vocht/lucht onder de film uitzet en zich een weg naar buiten baant door blaasjes te vormen.
• Oppervlaktevervuiling kan onder een nieuwe verflaag vast komen te zitten.
• Oplosmiddelen kunnen tijdens het aanbrengen onder de verflaag vast komen te zitten.

Wanneer een nieuwe verflaag zonder efficiënte voorbereiding wordt aangebracht en er in het oude systeem hechtingsverlies optreedt, kan dat leiden tot blaasvorming

Grondiger voorbereiden

Om het risico op blaasvorming tot een minimum te beperken kan men waar mogelijk lichtere kleuren kiezen. De snelheid en mate van blaasvorming wordt immers mee beïnvloed door de kleurkeuze van de lak in combinatie met de weersomstandigheden. Donkere kleuren absorberen meer warmte dan lichtere kleuren en zullen daarom het verfsysteem zwaarder belasten door een grotere uitzetting en inkrimping van de ondergrond.

Daarnaast is een goede voorbereiding van het oppervlak van cruciaal belang. Geschilderde oppervlakken die direct zonlicht en regen krijgen, met name daken en muren die van het noorden naar het westen gericht zijn, zullen het zwaarst belast worden. Wanneer een nieuwe verflaag zonder efficiënte voorbereiding van het oppervlak direct over een bestaande coating wordt aangebracht en er in het oude systeem hechtingsverlies optreedt, is het te verwachten dat dit zal leiden tot blaasvorming.

Hechtingstests

Als de oude verflaag niet 100% zeker hecht, moet deze volledig worden verwijderd. Het bestaande verfsysteem zal immers falen bij de laag met de zwakste hechting. De eerste stap om dat te voorkomen is het uitvoeren van een reeks kruiselingse ‘hechtingstests’ om duidelijk vast te stellen hoe gezond het bestaande verfwerk is. Om een eventueel probleem volledig te verhelpen, moeten eerst de omvang en oorzaken duidelijk worden vastgesteld. Dan worden die oorzaken weggenomen en moet de oude verf tot een gezonde ondergrond worden verwijderd voordat er opnieuw wordt geschilderd. Blaasvorming is een indicatie dat de hechting van de verflaag te wensen overlaat, dus het simpelweg repareren van de blaasjes zal het probleem niet verhelpen. Als blaasvorming eenmaal optreedt, zullen er steeds meer blaasjes verschijnen.

Nieuw hout

Wanneer nieuw hout aan weersinvloeden wordt blootgesteld, raken de oppervlaktelagen van het hout aangetast, waardoor het hout uiteindelijk grijs wordt. Die verslechtering kan snel optreden, zelfs al na drie maanden, waardoor het oppervlak ongeschikt wordt om te schilderen als het niet eerst op de juiste manier wordt hersteld. Dat betekent dat de verweerde laag moet worden verwijderd tot op ‘vers hout’ dat wél geschikt is om te schilderen. Dit kan enkel worden bereikt door mechanisch te schuren of eventueel chemisch te behandelen. Nieuw hout heeft doorgaans een hoger vochtgehalte. Een draagbare vochtmeter kan snel helpen om te bepalen wat het huidige vochtgehalte is. 15%, en liefst minder, is het maximale dat mag aanwezig zijn om zonder risico te kunnen schilderen.