Van voedselveiligheid tot gezondheidszorg: verven met een plus

Veilig én aangenaam

Al deze criteria maken dat deze ‘aangepaste’ verven superieur zijn aan normale verven, maar ook andere factoren bepalen of een verf geschikt is voor gebruik in de gezondheids- en de voedingssector. Het is van het grootste belang om de binnenomgevingen veilig, maar ook aangenaam te maken. Zorgvuldig gebruik van kleur kan het uiterlijk van ruimtes veranderen, de perceptie van volumes verbeteren en positieve emoties opwekken door veel aandacht te besteden aan de juiste keuze van contrasten en kleurtinten. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de aanwezige verlichting. Kleur kan ook een sleutelrol spelen bij het verbeteren van de veiligheid van binnenomgevingen en een soort gedragshandleiding worden.

Kleur als harmonie

In elke ruimte draagt de kleurkeuze meer dan wat dan ook bij aan het totale effect en helpt het om harmonie in de ruimte te creëren. Kleur heeft het vermogen om de omgeving te veranderen, de aandacht te trekken, het welzijn te verbeteren, kalmte op te wekken, maar ook energie en emotie. Soms kunnen ongeschikte kleurencombinaties ervoor zorgen dat we ruimtes verkeerd waarnemen en zelfs onze stemming beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om tijdens de ontwerpfase bijzondere aandacht te besteden aan de keuze van kleuren en verschillende tinten, rekening houdend met het type ruimte en het gebruik ervan.

Kleur als veiligheidsfactor

Naast de esthetische functie is kleur ook van fundamenteel belang voor het verbeteren van de veiligheid op de werkplek of in openbare ruimtes, omdat het gebruikt wordt om objecten en gebieden met een hoog veiligheidsrisico te markeren. Het gebruik van combinaties en contrasten verbetert de perceptie van de ruimte en bevordert de alertheid, aspecten waarmee rekening moet worden gehouden bij de ontwikkeling van bewegwijzering, routemarkeringen en nooduitgangen. Om de veiligheidssignalisatie voor iedereen herkenbaar te maken, is het belangrijk om ook hier in de ontwerpfase een standaard te definiëren. Die bestaat uit een vooraf gedefinieerde set kleuren die op elke positie gebruikt kan worden en die de boodschap expliciet duidelijk en gemakkelijk herkenbaar maakt voor degenen die in het gebouw wonen of werken.

HACCP

In de voedingssector geldt het principe van HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points), een systeem voor zelf-hygiënecontrole van exploitanten in de voedsel- en productiesector. Het systeem werd in 1993 in Europa geïntroduceerd met Richtlijn 43/93/EEG (momenteel verordening EG 852/97). Het HACCP-systeem is gebaseerd op zeven fundamentele principes:

• Identificeren van risico's tijdens de voedselproductie
• Kritische controlepunten bepalen om problemen tot een minimum te beperken
• Vaststellen van grenswaarden die gecontroleerd moeten worden, zoals koelkasttemperatuur en bewaartijd van voedingsmiddelen
• Testen
• Indien nodig het nemen van corrigerende maatregelen
• Een voedselverificatieprocedure vaststellen
• Verslag uitbrengen over de aangenomen procedures

HACCP en verven

Ook voor het ontwerp, de bouw én het onderhoud van omgevingen in de gezondheidszorg en de levensmiddelensector worden de principes van HACCP toegepast. De veiligheidswetgeving verplicht bedrijven om een zelfcontrolehandleiding te maken die alle informatie moet bevatten over het hygiëne- en gezondheidsplan dat het bedrijf heeft aangenomen op basis van het HACCP-systeem. Meer specifiek moeten oppervlakken die in contact komen met voedingsmiddelen gemaakt zijn van niet-giftige, gladde en afwasbare materialen, die gemakkelijk gedesinfecteerd en schoongemaakt kunnen worden, en die bestand zijn tegen aantasting door schimmels en bacteriën.

De wanden moeten voorzien zijn van sterk, duurzaam, niet-absorberend, niet-giftig materiaal dat glad is en gemakkelijk afgewassen kan worden tot een geschikte hoogte voor schoonmaakdoeleinden. Plafonds en verlaagde plafonds moeten gemakkelijk toegankelijk zijn voor een goede hygiëne en behandeld zijn met afwasbaar, niet-absorberend materiaal dat de ophoping van vuil en de vorming van ongewenste schimmel voorkomt. Ramen en deuren moeten gemaakt zijn van gemakkelijk te reinigen materialen en het gebruik ervan moet ophoping van stof en vuil voorkomen.

De hygiëneniveaus in de gezondheidszorg lijken erg op die in de voedingssector en zijn erop gericht om de beste levenskwaliteit voor gasten en werknemers te garanderen door het risico op infecties te verminderen en hygiëneproblemen in het algemeen te voorkomen. Het niet voldoen aan de HACCP-wetgeving kan ervoor zorgen dat het bedrijf imagoschade oploopt en de productie moet worden stilgelegd. Producten kunnen zelfs verplicht vernietigd of teruggeroepen worden. Als een bedrijf de regels inzake HACCP en hygiëne niet nakomt, kan dat zelfs tot juridische vervolging leiden. Het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) controleert de naleving van de HACCP-wetgeving.

Drie criteria

Ook in België is een gecertificeerde HACCP-coating verplicht in onder meer de horeca. De coatings moeten naadloos aan te brengen zijn, gemakkelijk te reinigen en bestand zijn tegen agressieve schoonmaakmiddelen. Bovendien dient de coating antibacterieel of antimicrobieel te zijn en moet aan de wettelijke voedselveiligheidsvoorschriften voldoen. Bij de keuze van de verf komen drie zaken steeds naar voor:

• HACCP certificaat: om er zeker van te zijn dat de coating conform de normen goedgekeurd is.
• Zilveradditieven: om bacterie- en schimmelgroei te voorkomen
• Conform de HSE-vereisten (Health, Safety & Environment)De juiste HACCP vloercoating per type project.

Dat geldt ook voor vloeren omdat een optimale hygiëne anders niet kan worden verzekerd. Naast de vloeren moeten uiteraard ook de verven voor wanden voldoen naar de HACCP-wetgeving. Ze moeten ondoordringbaar, niet-absorberend, bestand tegen (agressieve) schoonmaakmiddelen en niet-giftig zijn omdat ze in contact kunnen komen met de huid.

Soorten verven

Mist de aanwezigheid van antimicrobiële additieven zijn er verschillende producten geschikt:

• Epoxy wordt beschouwd als de meest duurzame oplossing. De verf is bestand tegen chemicaliën én is zeer slijtvast.
• Acryl is snel aan te brengen, maar biedt niet altijd de beste weerstand tegen schuren en chemicaliën. Acryl wordt beter enkel toegepast in omgevingen met lage risicofactoren op besmetting.
• Polyurethaan is decoratief, gemakkelijk schoon te maken en bestand tegen chemicaliën en gemiddelde slijtage.

De coatings zijn doorgaans in verschillende kleuren beschikbaar, waardoor de ruimte ook een persoonlijk karakter kan krijgen, bijvoorbeeld in de huiskleuren van de onderneming.