Werken met krijtverf: wat zijn de voor- en nadelen?

Kalk of krijt?

Kalkverf is een kalkmatte, milieuvriendelijke, minerale verfsoort gemaakt op basis van kalk die geschikt is voor toepassing op muren en plafonds. De verf creëert een eerder streperig, wolkachtig effect en is perfect geschikt voor applicatie op een minerale, poreuze ondergrond. Een groot voordeel van kalkverf is dat het zowel vochtdoorlatend als ademend is, waardoor schimmelvorming kan worden voorkomen. Krijtverven zorgen eveneens voor een dekkende laag waardoor de muur kan blijven ademen, zodat er geen vochtproblemen opduiken. Krijtverf zorgt voor een egalere, poedermatte uitstraling.

Het grote verschil met kalkverf is dat krijtverf niet alleen op muren en plafonds kan, maar ook op andere ondergronden, zonder dat daar een speciale primer voor nodig is. Krijtverf heeft een betere hechting en kan bijvoorbeeld ook op hout (bv. meubelen), mdf, pleisterwerk, metaal, melamine, oude verflagen, stoffen en zelfs glas. Kalkverf hoort alleen op een minerale, absorberende en niet waterafstotend ondergrond en kan niet op oliehoudende ondergronden. Is het oppervlak niet mineraal en je wil er toch bijvoorbeeld kasten of andere meubelen mee behandelen om die een authentieke, rustieke uitstraling te geven, dan moet er eerst een geschikte primer worden gezet.

Als we enkel op de benaming afgaan, zouden we denken dat krijtverf louter en alleen op basis van krijt wordt gemaakt. Niet alle krijtverven hebben evenwel enkel en alleen krijt in de basis. Sommige verven dragen dezelfde benaming omdat ze het zogenaamde ‘krijteffect’ creëren, maar zijn geen krijtverf in de strikte betekenis van het woord. Daarnaast is er ook nog schoolbordverf die simpelweg krijtverf wordt genoemd omdat je er met krijtjes kan op schrijven.

Vintage esthetiek

De oorsprong van krijtverf gaat terug tot de middeleeuwen, toen schilders krijt als pigment in hun verfsamenstellingen integreerden. In de 19e eeuw groeide krijtverf uit tot een heuse trend die gekenmerkt werd door de toepassing van lichte en luchtige kleuren op meubels. Mist de juiste techniek leidt dat tot een charmante vintage esthetiek. Halverwege de 20e eeuw was het rijk van krijtverf evenwel over en uit. Tot kleurexperte Annie Sloan in de jaren 1990 één verf wilde die voor meerdere projecten kon worden gebruikt en slechts een minimale voorbereiding vereiste. Zij creëerde met ‘chalk paint’ de eerste commerciële formule voor krijtverf, een product dat direct op het voorwerp kan worden aangebracht zonder te schuren of voor te strijken. Vandaag hebben ook andere bedrijven hun eigen versies van krijtverf zodat het overal een vlot beschikbare oplossing is geworden.

Het grote verschil met kalkverf is dat krijtverf niet alleen op muren en plafonds kan, maar ook op andere ondergronden, zonder dat daar een speciale primer voor nodig is

Krijtverf aanbrengen

Enkel schoonmaken en ontvetten volstaat om krijtverf aan te brengen. Mits ze in goede staat zijn, hoeven oude verf- of vernislagen niet te worden verwijderd. Ontvetten en de glans eraf schuren volstaat, tenzij het de bedoeling is een ‘whitewash’ of ‘greywash’ met krijtverf te doen. Als de houtnerf zichtbaar moet blijven, moeten alle oude lagen wél eerst worden verwijderd.

In tegenstelling tot andere verven, zoals kalkverf, is krijtverf vrij dik, wat betekent dat het minder snel druipt. Wie geen borstelstrepen wil, gaat beter iets spaarzamer te werk door in twee lagen te werken en in verschillende richtingen te schilderen. Twee lagen moeten in principe volstaan. Omdat krijtverf dikker is en sneller droogt, ontstaat initieel een licht ‘streperige’ indruk. Een gladdere afwerking kan met een synthetische borstel (platte synthetische vezelborstel of patentpuntkwast) of met een verfroller die het echte ‘krijteffect’ minder goed zichtbaar maakt. Het is beter de verf dan iets dunner te maken. Krijtverf is immers altijd op waterbasis en kan desgewenst probleemloos met water worden verdund om de gewenste consistentie te verkrijgen. In die optiek passen sommige schilders de ‘wash-methode’ toe, waarbij de verf in een verhouding van 1 deel water op 1 deel de verf niet alleen wordt verdund, maar ook transparanter wordt.

Afwerken is niet echt nodig

Omdat krijtverf dikker is en sneller droogt, ontstaat een licht ‘streperige’ indruk. Wil je graag een gladdere afwerking? Maak dan van een goede synthetische kwast gebruik, zoals een platte synthetische vezel kwast of een patentpuntkwast.

Als krijtverf droog is – reken op ongeveer twee uur droogtijd en zes uur alvorens het overschilderd mag worden – kan het eventueel gevernist of in de was worden gezet. In principe is dat niet nodig, want krijtverf is luchtdoorlatend en heeft geen tweede (afwerkings)laag nodig. Het kan echter wel interessant zijn op oppervlakken die het hard te verduren krijgen en sneller aan slijtage onderhevig zijn. Denk aan de kinderkamer, spatwanden, meubelen, … Ook dat is een verschil met niet overschilderbare kalkverf.  

Voor- en nadelen

Op het eerste gezicht heeft krijtverf niets dan voordelen. Geen voorbereiding nodig, eenvoudig en snel aan te brengen én gemakkelijk te reinigen, … Vlekken kunnen eenvoudigweg weggeveegd worden met een vochtige (hand)doek. Let wel: boenen kan niet, dan veroorzaak je kale plekken. Krassen of beschadigingen wegwerken kan eenvoudig met een extra laagje verf. Overschilderen kan zelfs met een andere verf. Er zijn echter ook nadelen. In de eerste plaats is er de vlekgevoeligheid. De verflaag kan makkelijk stof, vetten en vloeistoffen absorberen. Daarnaast mag krijtverf veel voordelen hebben, de verfsoort is ook behoorlijk duur in aankoop.