Afplakken en afdekken: belangrijk voor een onberispelijk resultaat

Een vakman zorgt ervoor dat alles netjes afgeplakt en afgedekt is. In de handel zijn tal van afplaktapes, schildertapes, afdekvliezen en -folies beschikbaar. Waarom moeten we afplakken? Welke vragen moeten we ons allemaal stellen? Wat is nu een ‘plaktest’ en hoe doen we die? Welke soorten tape bestaan er allemaal? Kunnen we de tape langer dan een paar dagen laten hangen? Welke tape kiezen we voor welke taak en belangrijker nog: welke tape voor welke ondergrond? Wat vertellen de verschillende kleuren van de tapes ons? En welke andere afdekmogelijkheden kunnen we kiezen om de schilderwerken proper en netjes uit te voeren?

Waarom afplakken?

Hoe professioneel en nauwgezet de vakman/schilder ook te werk gaat, het gebruik van afplakmateriaal is onontbeerlijk om de klant een strak en net eindresultaat te verzekeren. Bovendien kunnen we niet zomaar om het even welke tape voor om het even welke taak gebruiken. Elke afplak- of maskeertape heeft immers zijn specifieke toepassing en … zijn prijs.

Het verschil wordt bepaald door de kleefkracht en het materiaal waar de tape van gemaakt is. Hoewel het afplakken van zaken zoals stopcontacten, lichtschakelaars, deuromlijstingen of ramen best wel een tijdrovende bezigheid is, levert het werk heel wat op. Het schilderwerk zelf gaat sneller, het eindresultaat is perfect recht en scherp afgelijnd en je hoeft achteraf geen geschilderde ondergrond te herstellen omdat er ergens iets ‘scheef’ is gelopen.

Vooraf te stellen vragen

De keuze van de juiste maskeertape is afhankelijk van diverse factoren. In de eerste plaats spelen het hechtvermogen en de ondergrond waar de tape op gekleefd wordt, een rol.

• We moeten eerst bepalen of het oppervlak glad, poreus, ruw of gestructureerd is en aan welke chemische en mechanische invloeden de ondergrond wordt blootgesteld?
• Een tweede vraag die beantwoord moet worden, is de verwachte gebruiksduur. Gaat het om een kortstondige klus waarbij de tape snel kan worden verwijderd of moet de tape langere tijd dienstdoen?
• Een derde factor slaat op de werkzaamheden die we willen uitvoeren (schilderen of pleisteren) terwijl ook de omgevingsfactoren in acht moeten worden genomen.
• Gaat het om gebruik binnen- of buitenshuis en aan welke temperaturen zal de tape worden blootgesteld?
• Spelen zonlicht, UV-straling en de weersomstandigheden een rol?

Eenmaal die vragen beantwoord zijn, kunnen we de keuze al een flink stuk bepalen.

Wacht nooit te lang om de tape te verwijderen

Wacht nooit te lang om de tape te verwijderen

Afplakken kost tijd, maar verzekert een snel en 'proper' eindresultaat

Afplakken kost tijd, maar verzekert een snel en 'proper' eindresultaat

Universele crepe schilderstape

Universele crepe schilderstape

Hoogwaardige UV-bestendige washi tape

© Kip - Hoogwaardige UV-bestendige washi tape

Gestructureerde ondergond vereist een aangepast tape

Gestructureerde ondergond vereist een aangepast tape

Let op met tape in de buurt van of op ramen

Let op met tape in de buurt van of op ramen

Het resultaat met en zonder PaintBlock technologie

© Frog Tape - Het resultaat met en zonder PaintBlock technologie

Oranje PVC tape voor gladde ondergonden

© Kip - Oranje PVC tape voor gladde ondergonden

Sommige tapes kunnen probleemloos tot twee maanden blijven hangen

© Scotch - Sommige tapes kunnen probleemloos tot twee maanden blijven hangen

Doe de (plak)test

De wisselwerking tussen de kleefstof van de tape, de ondergrond en de diverse omgevingsfactoren is een complex gegeven. Er zijn namelijk tal van combinaties mogelijk. Is de kleefkracht van de tape groter dan het hechtvermogen van de ondergrond, dan kan de ondergrond bij het verwijderen van de tape beschadigd raken. Daarom is het aangeraden vooraf het hechtvermogen van de ondergrond te beoordelen.

Een veel gebruikte methode is de ‘visuele test’, met andere woorden: we bekijken gewoon de ondergrond en schatten de toestand en het hechtvermogen in. Het spreekt voor zich dat dit niet zelden nattevingerwerk en dus niet de meest betrouwbare test is. De veegtest met de hand en/of de krastest met de nagel leveren meer informatie op over de conditie van de ondergrond.

Maar veruit de meest efficiënte methode is de zogenaamde plaktest. Hierbij wordt een stukje tape van pakweg 10 cm lang op de te beschermen ondergrond aangebracht, stevig aangedrukt en in één ruk losgetrokken. Als de ondergrond hierbij niet beschadigd raakt, kan zowel de tape zelf als alle tapes met geringere kleefkracht worden gebruikt. Als de kwaliteit van de ondergrond desondanks niet met zekerheid kan worden vastgesteld, is het aan te raden een plaktest uit te voeren waarbij de tape minstens 24 uur op het oppervlak blijft zitten.

Op die manier kunnen de eigenschappen van de tape op het gebied van kleefkracht (met name ook de toename van de kleefkracht) met meer zekerheid worden ingeschat. Als na deze test de ondergrond beschadigd blijkt te zijn, dient een tape met minder kleefkracht te worden gebruikt.

Universele (crêpe)tape

De bekendste afplaktape is de witte/crèmekleurige standaard maskeertape die voor heel wat toepassingen geschikt is. Voor schilderwerken heeft deze nochtans zeer courante afplaktape wel enkele nadelen. De lijm is niet UV-bestendig, wat betekent dat de plakband niet bestand is tegen zonlicht of zelfs gewoon daglicht. Hoe langer de afplaktape blijft hangen en blootgesteld wordt aan licht, hoe meer die gaat kleven. Wanneer deze afplakband dus niet meteen verwijderd wordt na het schilderen, kost het heel wat meer moeite om de tape op een later tijdstip weg te nemen. Gevolg is dat bij het aftrekken van de tape een deel van de verf kan meekomen. Nog erger is dat de plakband soms helemaal niet handmatig kan weggenomen worden en er een plamuurmes aan te pas moet komen. Met een niet meer te overzien schadebeeld tot gevolg, azt spreekt voor zich. Tweede groot nadeel: de tape neemt vocht op. Standaard afplaktapes zijn gemaakt van een soort crêpepapier dat gemakkelijk vocht opneemt, waardoor de tape kan uitzetten en we een grillige lijn in plaats van het gewenste loodrechte resultaat bekomen.

Washi-paper

Om de bovenvermelde problemen te vermijden, zijn er de voorbije jaren heel wat nieuwe afplaktapes op de markt gekomen die niet alleen een langere UV-bestendigheid garanderen (zowel binnen als buiten), maar ook een andere samenstelling kennen. De kwalitatief (veel) betere afplaktapes van vandaag zijn vervaardigd uit ‘washi’ papier, een soort rijstpapier dat geen vocht meer opneemt. Washi tapes zijn bovendien ultradun, zeer soepel en scheurvast en garanderen een scherp en recht resultaat.

Hoe en wanneer plak je af?

• Bepaal eerst en vooral welke tape geschikt is voor de ondergrond die moet worden afgeplakt.
• Doe indien nodig de plaktest, eventueel met 24 uur tussentijd.
• Vooraleer effectief af te gaan plakken, controleer je of de ondergrond vrij is van vet en stof.
• Werk met zo lang mogelijke stukken tape. Werken met stukjes en beetjes verhoogt de kans op lekken.
• Druk de tape overal goed aan en zorg dat er geen luchtbelletjes of blaasjes onder de tape zitten.
• De ideale temperatuur om tape aan te brengen, ligt tussen de 10 en de 25°C. Alles wat kouder of warmer is, kan de kracht van de lijmlaag beïnvloeden en beschadigingen veroorzaken.
• Verwijder de tape indien mogelijk als de verf nog niet volledig droog is, zo voorkom je dat de afplaktape indroogt. Trek de tape rustig van de muur onder een hoek van 30 tot 45°.

Op welk ondergrond moet je afplakken?

Afplakken op gladde ondergrond

Kunststof en eerder gelakte oppervlakken plakken we zo kort mogelijk af, dat verkleint de kans op beschadiging. Gebruik een tape die bestand is tegen weekmakers. Dat zijn de chemische stoffen die kunststof soepel en buigzaam houden. Heeft de ondergrond reeds een coating, doe dan zeker vooraf een plaktest. Was de ondergrond in een eerdere fase het voorwerp van schilderwerk, let er dan op dat het gelakte oppervlak volledig uitgehard is vooraleer af te plakken.

Als u glas afplakt, is het belangrijk op de stand van de zon te letten. Als de zon door het glas schijnt, kunnen extreem hoge temperaturen ontstaan en komt de lijm rechtstreeks in contact met zonlicht. Dat kan het achteraf verwijderen van de tape extra lastig maken. Kies daarom een tape met een UV-bestendige (acrylaat)lijm.

Onbehandeld metaal kan roesten als het vochtig wordt. Als het metaal deels wordt afgeplakt en er wordt gewerkt met watergedragen verf of andere materialen die water bevatten, kan er een kleurverschil ontstaan tussen het afgeplakte deel en het niet-afgeplakte deel van het metaal. De oplossing is het volledige afplakken van het metalen oppervlak, bijvoorbeeld met tape met afdekfolie.

Afplakken op stenen ondergrond en pleister

Steen en structuurpleisterwerk bieden vaak geen gladde ondergrond. Bovendien zijn ze gevoelig voor scheuren (pleisterwerk) of verkleuren (natuursteen). Bij pleisterwerk controleren we eerst de ruwheid van de ondergrond. Hoe ruwer, hoe sterker de kleefkracht van de tape moet zijn. Voor glad pleisterwerk kan mens een minder sterk klevende tape gebruiken. Als de kleefkracht te hoog is, kan het pleisterwerk snel beschadigd raken. Doe dus ook hier een plaktest.

Voor het afplakken van stenen ondergronden zijn verschillende tapesoorten beschikbaar. Of het nu een tape voor cement, crepi, baksteen, siersteen of beton is, ze zijn niet geschikt voor het afplakken van natuursteen. Natuursteen kan snel verkleuren en plakken we liefst zo kort mogelijk af.

Afplakken op fineerhout en papier

Een ondergrond van fineerhout en zeker (behang)papier kan snel beschadigen. Gebruik bij beide een tape met een zo laag mogelijke kleefkracht, zodat het hout of het papier niet wordt beschadigd als de plakband wordt verwijderd. Voor (behang)papier bestaan speciale, vormvaste schildertapes die bovendien toelaten zeer scherpe lijnen te maken.

Afmetingen en toepassingen

Maskeertapes zijn in verschillende afmetingen verkrijgbaar. Zo heb je rollen van 50 meter, maar kan je evengoed kiezen voor een rol van 25 meter als je minder ‘afstanden’ moet afplakken. De breedte is evenzeer afhankelijk van wat je wil afplakken. Maskeertape met een standaardafmeting van 2 tot 3 cm zijn ideaal om stopcontacten, schakelaars, deurklinken, … te beschermen. Gebruik de breedste afplaktape (+ 5 cm) dan weer om de grens tussen verschillende muren of de muur en het plafond te beschermen. Zo voorkom je dat je met de verfrol strepen maakt op de aangrenzende oppervlaktes.

Bedenk ook hoe lang de tape moet blijven hangen. Op de verpakking wordt vaak duidelijk weergegeven hoe lang je de tape onaangeroerd mag laten, zowel binnen als buiten. Tape met acrylaat lijm kan je bijvoorbeeld langer laten hangen dan tape met solvent lijm. Op elke soort tape wordt eveneens weergegeven of je die buiten of binnen mag gebruiken. Bij klussen buitenshuis ga je ook best na of de tape UV-bestendig is.

Washi tape in alle kleuren van de regenboog

Washi tape in alle kleuren van de regenboog

Stucloper zwart

Stucloper zwart

Opti Afdekkarton

© BOSS Paints - Opti Afdekkarton

Opletten met kleurencodes

Alle fabrikanten werken met gekleurde tapes om een duidelijk onderscheid te maken per applicatie. Hou er evenwel rekening mee dat die kleurcodes ontwikkeld zijn voor hun eigen assortiment en niet gestandardiseerd zijn. Check altijd de productverpakking om de juiste tape voor de juiste ondergrond te kiezen.

Speciale tapes

Sommige tapes zijn uitgerust met de unieke, gepatenteerde PaintBlock®-technologie. Deze voorkomt aan de hand van een micro-barrière dat de verf onder de tape door kan lopen. Tegelijk afplakken en afdekken kan met een tape waaraan een reep afdekfolie vastgemaakt is. De tape is beschikbaar in verschillende varianten, gericht op specifieke ondergronden en/of omgevingsfactoren.

Andere afdekmogelijkheden

Morsen met verf, lijm of andere producten en verfspatten zijn haast niet te voorkomen. Met afdekmateriaal zoals een stucloper of tetrakarton kan je vloeren en trappen afdoende beschermen.

Afdekkartons zijn verkrijgbaar in verschillende breedtes zodat je zowel smalle gangen als grotere ruimtes perfect kan afdekken. Sommige stuclopers hebben langs één kant een beschermlaag met PE-folie, tetrakarton heeft zelfs langs beide kanten PE-folie.

Met afdekvlies kies je voor een absorberende vloerbescherming of trapbescherming. De gemorste verf dringt in de absorberende laag maar dringt onderaan niet door. Het vlies houdt vloeistoffen vast en droogt uit. Dit betekent dat je de vloerbescherming niet hoeft te reinigen. Door haar soepele en niet-krullende eigenschappen is de vloerbescherming ook uiterst geschikt voor trappen. Met de makkelijk verwerkbare rollen van 50m² kan je met snel grote oppervlakken uitrollen.

Wil je schilderwerken uitvoeren zonder de meubelen weg te halen? Met afdekfolie of beschermfolie dek je eenvoudigweg alles af. Met de grote, brede plasticfolie vellen kan je makkelijk tafels, stoelen en zelfs een sofa netjes inpakken en beschermen tegen verfspatten.