Vervelende verfgeuren en -dampen vermijden

Geuren neutraliseren

Fabrikanten sparen kosten noch moeite om verfproducten naast kwalitatief ook emissie- en dus ook zo geurvrij mogelijk te houden. Op waterbasis gemaakte verven leveren weinig problemen op, al is dat niet altijd het geval. Doorgaans hebben mensen daar niet echt last van. Verf op basis van oplosmiddelen verspreidt dan weer wel een doordringend geurtje dat voor irritatie zorgt. Meestal duurt het drie tot vier dagen vooraleer de geur wegtrekt, maar langer is geen uitzondering. En dat kan in sommige gevallen wél voor problemen zorgen. Speciale producten die geuren neutraliseren kunnen zeker helpen, maar bevatten niet zelden chemische bestanddelen en daar is niet iedereen voor te vinden. Bovendien zijn het meestal vrij dure oplossingen.

Wat zijn verfdampen?

Verf op oliebasis bevat een oplosmiddel dat bestaat uit chemische verontreinigende VOS (Vluchtige Organische Stoffen) die vrijkomen tijdens het aanbrengen van de verf en tijdens het drogen. Ook verven die op de markt worden gebracht als "VOS-arm" kunnen nog steeds aanzienlijke emissies van sommige afzonderlijke VOS bevatten. Het effect dat die verfdampen veroorzaken, kan variëren volgens de hoeveelheid chemische stof in de binnenlucht, de duur van de blootstelling, iemands leeftijd, reeds bestaande medische aandoeningen en individuele gevoeligheid.

Wie loopt het meeste risico?

Mensen die blootgesteld worden aan hoge niveaus of gedurende lange perioden kunnen ernstiger symptomen ervaren zoals:

• longirritatie,
• hoofdpijn,
• duizeligheid,
• problemen met het gezichtsvermogen.

Sommige personen zijn vatbaarder zijn voor de mogelijke schade van verfdampen. Het is belangrijk om de nodige stappen en voorzorgsmaatregelen te nemen als de klant onder een van deze categorieën valt. Als voorbereiding op een baby bijvoorbeeld laten aanstaande ouders vaak de kinderkamer schilderen of proberen ze snel de renovatie van hun huis af te maken. Hoewel het zeker goed is om het schilderwerk af te maken voordat de baby er is, kan het schadelijk zijn voor zwangere vrouwen om blootgesteld te worden aan de mogelijke effecten van VOS. Mensen met een verzwakt ademhalingssysteem lopen evenzeer een hoger risico op gezondheidsproblemen door verfdampen. Ook voor huisdieren, vooral vogels, vormt verf een potentieel gevaar.

OPS

En laten we zeker niet vergeten dat ook de werknemers in de schildersector zelf tot de risicopatiënten kunnen behoren bij langdurige blootstelling aan verfdampen. OPS (Organisch Psychosyndroom door Solventen, ook OSE of ‘Organic Solvent Encephalopathie’ genoemd) is een beroepsziekte die vaak bij schilders optreedt, vandaar de bekendere naam ‘schildersziekte’. OPS wordt meestal gediagnosticeerd bij personen na vijf tot tien jaar consistente blootstelling aan chemicaliën zoals xyleen, tolueen en styreen, die over het algemeen voorkomen in (olie)verf, plastic en ontvettingsproducten. Bij deze hersenaandoening ontstaat er schade aan het zenuwstelsel door het langdurig inademen van oplosmiddelen. Dat kan zelfs leiden tot ernstige longproblemen en verlies van de longfunctie. Een werknemer die tijdelijk of blijvend arbeidsongeschikt is door een beroepsziekte, komt in aanmerking voor een schadevergoeding van het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris). De vergoeding wordt berekend op basis van het basisloon en het percentage arbeidsongeschiktheid.

De beste oplossing om dergelijke problemen te voorkomen, is zoveel mogelijk werken in een verluchte of geventileerde omgeving en gebruikmaken van watergedragen producten.

Gezonde hulpmiddelen

We lijsten ook even op welke huismiddelen wél bruikbaar én onschadelijk zijn voor de gezondheid van de klant.   

• Houtskool: hak klassieke houtskool in kleine stukken en leg op een vochtige doek, bij voorkeur een stuk keukenpapier. Leg alles in een emmer of opvangbak en plaats die een nacht in de pas geschilderde ruimte. De geurhinder zal snel verdwijnen. De hoeveelheid houtskool hangt af van de oppervlakte van de kamer. Even experimenteren kan nodig zijn.
• Uien: snijd een grote of meerdere kleine uien in stukken, plaats in een kom met water en zet in het midden van de kamer. De verfgeur verdwijnt binnen enkele uren. Nadeel is dat de ui zelf ook geur afgeeft, maar doorgaans volstaat het om de ruimte even kort te ventileren om van die geur af te komen.
• Citroen: vul kommen tot de helft met water en voeg schijfjes citroen toe, eventueel met een schepje (50 g) zout erbij. Laat een nacht staan om de geuren/dampen te absorberen.
• Zout: plaats na het schilderen een paar grote kommen tafelzout in de kamer. Het zout zal de geur binden en neutraliseren. Het zout is achteraf vanzelfsprekend niet langer geschikt voor voedseldoeleinden.
• Koffie: gemalen koffie heeft dezelfde uitwerking als zout. Zelfs koffiebonen kunnen, maar dat duurt langer. Wat ook kan, is de koffie eerst op klassieke manier ‘zetten’ (reken +/- 10 kopjes voor een doorsnee kamer). De drab die in de koffiefilter achterblijft, werkt geur-neutraliserend en plaats je in de ruimte.
• Bakpoeder/baksoda: meng één deel bakpoeder met tien delen water en plaats de oplossing een nacht in de geschilderde ruimte. Bakpoeder is dus niet alleen geschikt om te bakken en schoon te maken, maar neutraliseert ook nare geuren.

Geurkaarsen

Volledigheidshalve vermelden we ook geurkaarsen. Op zich verspreiden ze een aangename en soms intense geur naar keuze, maar de verfgeur wordt alleen gemaskeerd en niet geneutraliseerd. Als die methode gebruikt wordt, moet dat steeds gebeuren in combinatie met voldoende ventilatie om effectief te zijn. In slaapkamers is deze methode overigens geen goed idee.

Luchtreinigers

Een laatste optie zijn de bekende luchtreinigers of ‘air purifiers’, meestal voorzien van een Hepa-filter, ionisator en/of koolstoffilter: ze helpen beslist om geuren (én fijnstof) te absorberen en dampen sneller te verwijderen. In tegenstelling tot ventilatoren versnellen ze het droogproces niet. Aan goede luchtreinigers hangt wel een (soms stevig) prijskaartje vast.