Wanneer en hoe vaak moet je houtbescherming zoals olie, beits of vernis onderhouden?

Tijdig ingrijpen (preventief onderhoud) is altijd de boodschap. Dit zal ervoor zorgen dat je relatief eenvoudig een nieuwe afwerkingslaag met een goed resultaat kunt aanbrengen. Maar wanneer is tijdig? 

Hoe vaak het onderhoud moet gebeuren, is dé hamvraag. Het antwoord valt evenwel niet in een paar eenvoudige vuistregels samen te vatten. Er zijn heel wat factoren die bepalen of en wanneer het hout aan een nieuw laagje olie, beits of vernis toe is:

• Hoeveel uren zon vangt het hout op een dag?
• Blijft er water liggen op het hout?
• Staat het in de volle wind?
• Waaruit bestaat de ondergrond?
• Aan welke temperaturen wordt het hout blootgesteld?

Deze en andere zaken hebben invloed op de bescherming van het hout. Vooraleer we verder gaan, is het belangrijk om het verschil te weten tussen alle mogelijke producten om hout te beschermen: olie, vernis, beits of verf. Lees daarvoor dit artikel.

Algemene aanbevelingen

Het eerste wat we kunnen zeggen: olie dient vaker aangebracht te worden dan beits. Eén keer per jaar voor horizontale oppervlakken is de vuistregel. Voor verticale oppervlakken kan het iets langer (2 tot 5 jaar), maar ook dat is afhankelijk van de toestand van het hout. De makkelijkste regel is: bij verkleuring, opnieuw aanbrengen. Zodra het hout vergrijsd is, is het moeilijk om de oude kleur terug te krijgen. Olie met een donkerdere kleur gaat doorgaans wel langer mee.

De meeste beitsen gaan minstens 3 tot 4 jaar mee. Er bestaan zelfs beitsen die na 7 of 8 jaar nog steeds goed zijn. Ook bij beits kun je het vaak zien wanneer deze aan vervanging toe is. De kleur begint weg te trekken of er ontstaan (soms) lichte scheurtjes en barstjes in dekkende beitsen.

Vernis is doorgaans na 5 tot 7 jaar aan een nieuw laagje toe, een kwalitatieve verf kan nog iets langer mee. Belangrijk bij alle producten is het te behandelen oppervlak grondig te reinigen en op te schuren of (buitenshuis) eventueel te zandstralen vooraleer een nieuwe laag gezet wordt.

Specifieke aanbevelingen per productgroep

Belangrijke vraag: kan het ene houtbeschermingsproduct op het andere aangebracht worden? Het antwoord is: ja, maar …

Het makkelijkste is om gewoon het hout altijd te bewerken met dezelfde producten. Kan dit om een of andere reden niet, dan is het inderdaad mogelijk om verschillende producten te gebruiken. Hou er wel rekening mee dat dit veel tijd en energie kost. Wanneer men vooraf goed reinigt, is het in de meeste gevallen gewoon mogelijk.

Beits op beits

Wanneer je hout wil bewerken dat al eerder bewerkt is met beits, dan kun je zonder probleem een nieuwe laag aan brengen. Het is belangrijk om voor het beitsen eerst goed te schuren. Zeker wanneer het hout eerder is gebeitst met dekkende beits. Dekkende beits creëert, zoals eerder aangegeven, een laagje over het oppervlak. Wanneer er goed geschuurd is, kan een nieuwe laag beits makkelijk aangebracht worden.

Beits op lak of verf

Als het hout eerder bewerkt is met lak, durven veel mensen het niet aan om te beitsen. Het is echter nog steeds goed mogelijk. Er moet in dit geval wel zeer goed geschuurd worden. Als er niet goed genoeg is geschuurd, krijgt de beits niet de kans om in het hout te trekken en dat zorgt er dan weer voor dat het niet kan werken. Het is daardoor erg intensief om te beitsen op hout dat eerder bewerkt is met lak.

Beits op olie

In sommige gevallen kan het ook erg lastig zijn om te beitsen over hout dat eerder is bewerkt met olie. Het is namelijk belangrijk dat ook hier zeer goed geschuurd en gereinigd wordt. Olie trekt net als beits in het hout. Het probleem is dat deze producten elkaar in de weg kunnen gaan zitten. Daarom kan het verstandig zijn om het eerst te testen voor dat je een grote hoeveelheid gaat gebruiken. Er bestaan wel speciale reinigingsproducten om hout te reinigen.

Oppassen met vernis

Een gebeitste vloer kan achteraf gevernist worden, op voorwaarde dat de twee producten compatibel zijn met elkaar. Gebruik bijvoorbeeld nooit vernis op beitswas, aangezien dit product boenwas bevat en dat strookt niet met vernis. Ook de combinatie tussen een watergedragen vernis en een watergedragen beits is af te raden.