Wat brengt 2024 ons op vlak van wetgevende initiatieven en wat is hun impact op de markt?

REACH

Het implementeren van de in december 2022 geïntroduceerde Green Deal-concepten en bijbehorende regels blijft een politieke topprioriteit. De Green Deal is in de eerste plaats gericht op het aansturen van belangrijke herzieningen van de REACH- en CLP-regelgeving van de EU, maar omvat ook het aanpakken van andere kwesties, zoals de verdere chemische regelgeving met betrekking tot microplasticvervuiling of duurzaam productontwerp. Een ander aandachtspunt is de strijd tegen milieucriminaliteit. De milieustrafwetgeving zal worden herzien om schendingen van REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals - Registratie, Evaluatie, Autorisatie en Beperking van Chemische stoffen), BPR (Biocidal Products Regulation - Biocidenverordening) en RoHS (Restriction of Hazardous Substances - Beperking Van Gevaarlijke Stoffen) beter aan te pakken. Europa ligt momenteel ver achter op het (eigen) tijdschema voor de herzieningen van REACH. Volgens insiders zal de regelgevende tekst pas na de Europese verkiezingen medio 2024 worden gepubliceerd.

Polymeerregistraties

Een belangrijk element in deze richtlijn zijn polymeerregistraties. Leveranciers zullen gegevens moeten verstrekken over de toxiciteit van de polymeren die zij produceren en verkopen. Polymeren zijn thermoplasten en vooral thermoharders die aanwezig zijn in bijvoorbeeld acrylverven. De verwachting is dat 50 tot 60% van de polymeren die nu verkocht worden, in een categorie zullen vallen die niet geregistreerd hoeft te worden. Voor deze polymeren moet elk bedrijf wel een eerste kennisgeving indienen, inclusief ondersteunende gegevens en een PRR-beoordeling (Periodic Risk Review - Periodieke Risicoanalyse). In een tweede categorie (40-50%) horen zogenaamde ‘unieke polymeren’ thuis. In deze gevallen ligt de gegevenslast bij de individuele fabrikant. Naar verluidt zou 10-20% van de gebruikte polymeren volledig geregistreerd moeten worden volgens de nieuwe regelgeving. Op zich lijkt dat weinig, maar er zijn naar schatting +/- 200.000 polymeren in gebruik binnen de EU. Een enorme klus dus …

REACH en duurzaamheid

Een van de meest ingrijpende veranderingen bij de herziening van de REACH verordening slaat op duurzaamheid. Deze inspanning wordt ingegeven door de bezorgdheid van het publiek over de mogelijke schadelijke effecten van chemische stoffen op het milieu en de menselijke gezondheid. Het is ook steeds belangrijker geworden binnen het politieke klimaat in de EU. De belangrijkste doelstellingen van een wijziging van de REACH-verordening zijn het gevolg van de CSS EC2020b (Chemicals Strategy for Sustainability - Chemische Strategie ten aanzien van Duurzaamheid). De nadruk zal volgens experten gelegd worden op maatregelen voor de gerichte implementatie van vereisten voor zogenaamde ‘veilige en duurzame chemicaliën’ met inbegrip van de invoering van ‘niet-giftige materiaalkringlopen’ en het concept ‘essentieel gebruik’.

CLP

Voor chemische stoffen die de EU binnenkomen, geldt wat betreft CLP (Classification, Labelling and Packaging - Classificatie, Etikettering en Verpakking) een nieuwe ‘gevarenclassificatie’ die betrekking heeft op ‘hormoonontregelaars’. Hormoonverstoorders of EDC's (Endocrine Disrupting Chemicals) is een verzamelnaam voor verschillende synthetische stoffen, zoals ftalaten, parabenen en bisfenolen, die in tal van producten terug te vinden zijn zoals pesticiden, verf, plastic, meubelen, tapijten, soepele vloerbedekkingen, huishoudproducten en verzorgingsproducten. Het zijn stoffen die de hormoonhuishouding bij mensen of in het milieu verstoren. Hormoonverstorende stoffen zijn natuurlijk niet speciaal gemaakt om het hormoonsysteem te verstoren, maar zitten om andere redenen in producten, bijvoorbeeld als weekmaker, als vlamvertrager of als conserveermiddel. De nieuwe klassen omvatten ook persistente verstoorders die mobiel zijn in de bodem en bijgevolg in het drinkwater kunnen terechtkomen. Daarnaast omvatten de nieuwe klassen ook stoffen die toxisch zijn en ‘bioaccumuleren’ (= ophopen in organismen zoals planten, dieren, mensen, … van synthetische stoffen aanwezig in het milieu). De EU kent aan deze specifieke gevarenklasse de SVHC-criteria (Substances of Very High Concern - Zeer Zorgwekkende Stoffen) toe.