Hoe ga je te werk bij het schilderen van oude en nieuwe metalen oppervlakken?

In ons artikel over metaalverven hebben we de verschillende soorten opgesomd en het belang in functie van corrosiebestrijding aangehaald. In dit vervolgartikel gaan we dieper in op de applicatie zelf. Belangrijk is dat de schilder weet om welk soort metaal het gaat en grondig de bestaande toestand controleert. Meestal denken we bij metaalverven aan staal en ijzer, de zogenaamde ferro-metalen. Maat ook non-ferro metalen zoals gegalvaniseerd staal, zink, aluminium, koper en messing hebben baat bij een extra beschermlaag.

Eerste stap: bepaal het metaal

Vooraleer de werkzaamheden aan te vatten, is het belangrijk te bepalen of we te maken hebben met ferro-metalen (ijzer, staal) of non-ferro metalen (zink, gegalvaniseerd staal, aluminium, messing, koper, …). De voorbehandeling is immers niet dezelfde. Bij een nieuw ferro-metalen oppervlak, zeker bij stalen constructies, zit er doorgaans een dun vetlaagje op de constructie om corrosie tegen te gaan. Deze vetlaag moet verwijderd worden voordat we kunnen schilderen. Ontvetten gaat eenvoudig met thinner, wasbenzine of ander aangepast product. Na het ontvetten, spoel je de ondergrond goed af zodat er geen resten achterblijven.

Tweede stap: bepaal de toestand

Bij eerder gelakte ferro-metalen oppervlakken, start je met een grondige inspectie. Ziet het oppervlak er nog goed uit (= geen roestvorming, geen afbladderende verf, geen kieren of barstjes, …) dan volstaat het om eventueel stof te verwijderen met een propere doek en het oppervlak te reinigen/ontvetten.

Schuur vervolgens het metaal op met handschuurpapier of schuurmachine om de eventuele glans of kleine onvolkomenheden te verwijderen. Let wel op het gebruik van de juiste korrel (180 is ideaal). Grof schuurpapier maakt immers krassen. Verwijder dan het stof met een reinigingsmiddel (bv. terpentine). Heeft het metaal last van hardnekkig vuil, verwijder dat dan met een speciaal reinigingsmiddel voor metalen oppervlakken.

Hebben we te maken met beschadigd ferro-metaal, werwijder eerst afschilferende delen met een schraper en behandel het oppervlak met een afbijtmiddel. Start dan de roestbehandeling met een staalborstel en schuur dan grondig op met een schuurborstel en daarna met grof schuurpapier. Het schuurwerk kan natuurlijk ook machinaal gebeuren, maar let op dat het metalen oppervlak niet beschadigd wordt door (te) intensieve schuurbewegingen. Daarna stoffen we het metaal af en ontvetten we het met thinner of wasbenzine. Schuur dan op met fijn schuurpapier en ontstof / onvet opnieuw. Pas dan kan het schilderen beginnen.

Derde stap: primer aanbrengen

Na de voorbehandeling start het verfsysteem met de basis: het aanbrengen van de primer. Kies voor een primer met specifieke pigmenten in functie van een goede corrosiewering. Een optimale pigmentering en een hoge vernetting van de roestwerende primer zorgen voor een dichtere verflaag en geven daardoor de ondergrond een betere bescherming mee. De primer moet zorgen voor een goede ‘benatting’, wat betekent dat de verf grondig in het ‘schuurprofiel’ moet vloeien. Pas dan kan men eventueel onvolkomenheden wegplamuren.

Plamuur heeft geen ‘benattende’ eigenschappen en mag niet zomaar ‘bloot’ op metaal worden aangebracht. Zorg altijd dat de primer in de juiste laagdikte wordt geschilderd (zie daarvoor de technische informatie van de fabrikant van de primer).

Veel corrosieproblemen treden op precies omdat de laagdikte van de primer onvoldoende dik is. In de praktijk kunnen in de verflaag ook microscopische openingen ontstaan, waardoor zuurstof en vocht toch makkelijk bij de ondergrond kunnen komen. Door de primer in meerdere lagen aan te brengen, wordt de ‘grondlaag’ dikker en ‘vaster’. Een tweede laag met primer is geen overbodige luxe, al gaat dat ook samen met de manier van uitstrijken (dik-dun) en het gebruik van het juiste schildersmateriaal.

Vierde stap: de afwerking

Na een voldoende lange droogtijd (zie daarvoor de technische info van de fabrikant) schuren we de grondlaag lichtjes op. IJzer en staal behandelen we na voorbereiding met (bij voorkeur) een specifieke antiroestverf. Deze brengen we voor buitentoepassingen altijd in minstens twee lagen aan, voor binnenwerk kan één afwerklaag volstaan. Tussen de twee eindlagen schuren we opnieuw lichtjes op (vergeet niet telkens te ontstoffen).

Eventueel kan men opteren voor een verfsysteem dat grond- en afwerklaag in één bundelt. In dat geval werken we in 3 lagen van hetzelfde product of in 2 lagen met een andere afwerklaag. Hou ook hier rekening met voldoende laagdiktes. Duurzame resultaten op ijzer en staal buiten en in vochtige ruimtes bekom je enkel door voldoende verf aan te brengen. Scherpe kantjes, laspunten, hoeken en plaatsen waar vocht kan blijven staan zijn kritische punten en krijgen best een extra laagje roestwerende verf. Hou ook rekening met de buitenomgeving. Aan de kust bijvoorbeeld zijn door het zilte klimaat extra lagen nodig.

Zorg voor een 100% zuivere ondergrond

Zorg voor een 100% zuivere ondergrond

Start met een primer

Start met een primer

Werk af met minstens twee laklagen

Werk af met minstens twee laklagen

Metaalverf op non-ferro metalen

Metaalverf op non-ferro metalen

Hoe behandel je gegalvaniseerd metaal?

Zink of gegalvaniseerd staal (= staal dat beschermd is met een laagje zink) is waterafstotend en in principe beschermd tegen roestvorming. Toch is het aangeraden gegalvaniseerd staal dat onbeschermd weerstand moet bieden aan weersomstandigheden te behandelen om de vorming van zinkzouten aan de oppervlakte te vermijden. Dat geldt ook voor ‘metallisé’, een andere manier om ijzer te verzinken. Het oppervlak is in dit laatste geval iets ruwer dan galvanisé en dus ook beter schilderbaar. Bij een nieuw (roestvrij) oppervlak schuren we het oppervlak grondig met een schuurspons en aangepast product. Daarna spoelen we grondig met water om alle resten te verwijderen. Daarna straten we net als bij ferro-metalen met één of twee grondlagen en twee laklagen.

Ondanks het roestwerende karakter kan er door beschadigingen in de buitenste zinklaag toch (plaatselijk) roestvorming optreden. Schuur dan plaatselijk het roest weg en ontstof grondig. Kies in dit geval zeker voor een roestwerende primer en werk dan af met een lak naar keuze.

Is het gegalvaniseerd of gemetalliseerd metaal reeds geschilderd, dan checken we of de bestaande verflagen nog intact zijn. is dat het geval, dan volstaat het om de aanwezige verflagen te schuren met korrel 220. Is het oppervlak in slechte staat, dan verwijderen we de afpellende of verpoederde verflagen met een afbijtmiddel en reinigen we met schuurspons en passend product alvorens aan de slag te gaan zoals hierboven beschreven.

Hoe behandel je andere non-ferro metalen?

Aluminium schilderen kan perfect. In veel gevallen gaat het om geanodiseerd aluminium, waarbij er een al dan niet gekleurd oxidelaagje op het oppervlak wordt aangebracht om het materiaal corrosiebestendig(er) en sterker te maken. Aluminium behandelen we op precies dezelfde manier als zink en gegalvaniseerd staal of ijzer.

Voor de behandeling van koper en/of messing opteren veel mensen voor een kleurloze bescherming om de karakteristieken van het non-ferro metaal te behouden. Onbeschermd koper gaat buitenshuis zeer snel oxideren, terwijl het binnenshuis zeer snel zijn glans verliest. Om het metaal te beschermen en het uitzicht fraai te houden, beschermen we koper of messing met metaalvernis. Dat kan in één laag nadat het metaal eerst opgepoetst is met koperpoets en grondig gereinigd met water. Klassiek schilderen van koper is ook mogelijk. In dit geval reinigen/onvetten we het metaal grondig met white spirit of een ander aangepast product. Starten doen we met een grond- of hechtingslaag met primer om daarna af te werken met twee solventgedragen afwerklagen. Watergedragen afwerklagen zijn geen goed idee, aangezien ze aanleiding geven tot verkleuringen.